LỰC LƯỢNG THỌC SÂU QUYẾT THẮNG
Tô Kiểu Thẩm
Thiếu tướng Nguyễn Công Trang, sinh năm 1923, tại xã Tiên Tân, Duy Tiên, Hà
Nam. Ông hoạt động cách mạng trước tháng 8 năm 1945 rồi nhập ngũ vào đại đội 10
trung đoàn 34 Sau đó là gần 30 năm chiến đấu, trưởng thành trong sư đoàn B25, Quân
đoàn 2, mặt trận Thừa Thiên - Huế, Phó giám đốc Học viện Chính trị quân sự, Trưởng
khoa công tác Đảng, công tác chính trị, Học viện Quốc phòng, ông nghỉ hưu năm 1990
tại phường Hàng Mã, Hoàn Kiếm, Hà Nội.
Khi hỏi về Chiến dịch Hồ Chí Minh lịch sử, ông là Phó chính ủy quân đoàn 2,
cùng với Bộ tư lệnh chỉ huy lực lượng thọc sâu chiến dịch tiến vào Dinh Độc Lập, bắt
nội cac ngụy quyền Dương Văn Minh đầu hàng không điều kiện, hồi 11 giờ 30 phút
ngày 30 tháng 4 năm 1975, ông bồi hồi kể về kỷ niệm chỉ huy trận đánh cuối cùng của
mình: Trong Chiến dịch Hồ Chí Minh, Quân đoàn 2 có nhiệm vụ: Một là tiến công tiêu
diệt địch ở tả ngạn sông Đồng Nai, Đánh chiếm căn cứ Nước Trong, Long Bình, cầu
Xa Lộ, hai chi khu long Thành, Nhơn Trạch và Thành Tuy Hạ, căn cứ hải quân Cát
Lái, bịt đường không cho địch ở Sài Gòn chạy ra biển theo sông Lòng Tàu và đưa pháo
tầm xa vào Nhơn Trạch bắn phá sân bay Tân Sơn Nhất. Nhiệm vụ thứ hai là tiêu diệt
địch phòng ngự ở hữu ngạn sông Đồng Nai, vượt sông đánh chiếm quận 9, quận 4.
Đồng thời tổ chức lực lượng thọc sâu, kịp thời phát triển theo xa lộ Sài Gòn tiến công
đánh chiếm Dinh Độc Lập và quận l, bắt liên lạc với các hướng khác của chiến dịch.
Trong khi đó, trên hướng tiến công của quân đoàn, địch đã tổ chức phòng ngự mạnh,
có chiều sâu, gồm Lữ đoàn lính thuỷ đánh bộ 468, hai Lữ đoàn bộ binh là 1 và 4, Liên
đoàn biệt động quân số 33, 18 tiểu đoàn bảo an 4 Thiết đoàn xe tăng và xe bọc thép,
62 khẩu pháo lớn các loại. Ngoài ra còn hàng vạn học viên hạ - sĩ quan của các trường
thiết giáp, bộ binh, biệt kích nhảy dù của căn cứ Nước Trong, trường Cảnh sát quốc
gia và các khu huấn luyện và bọn tàn binh từ miền Trung dồn về. Để thực hiện nhiệm
vụ đánh vào nội thành Quân đoàn tổ chức một lực lượng thọc sâu binh chủng hợp thành
gồm: Trung đoàn 66 Sư đoàn 304 hành quân bằng 50 xe ô tô bánh hơi cùng với một
phần lớn Lữ đoàn Tăng thiết giáp 203, có một tiểu đoàn hộ tống tăng và đai đôi bộ
binh (Trung đoàn 18) ngồi trên xe thiết giáp, Tiểu đoàn pháo binh 4 (lữ đoàn 164), một
số khẩu đội pháo 85 ly bắn thẳng. Trung đoàn pháo cao xạ 284 thuộc Lữ đoàn 673, một
phân đội tên lửa phòng không A72, tiểu đoàn công binh 2: và đại đội cầu phà Lữ đoàn
219 và Trung đoàn 18, tất cả gần 400 xe, pháo các loại lực lượng này do sở chỉ huy
tiền phương của Quân đoàn trực tiếp chỉ huy. Cách đánh chủ yếu là đột phá trong hành
tiến, bằng sức mạnh hợp đồng binh chủng, phát huy uy lực của xe tăng, bộ binh cơ
giới, phát triển tiến công thật nhanh với phương châm thần tốc, táo bạo bất ngờ, chắc
