mở màn. Trước sức tiến công mãnh liệt của các chiến sĩ Thành Đồng Biên giới, địch ở
các cứ điểm Ba Khe, Đồng Bồ, Gốc Bảng, Cửa Nhì... phải bỏ chạy. Các chiến sĩ Sông
Lô, Hồng Hà, Phủ Thông tiêu diệt bộ phận tiền tiêu của địch ở Ngã Hai, san bằng đồn
Bản Tủ, tiến công vào Nghĩa Lộ. Địch nhảy dù tăng cường cho Nghĩa Lộ và Gia Hội,
chia làm hai mũi xuống phá vây. Các chiến sĩ Sông Lô vận động đánh địch ở Nậm
Mười, truy kích địch ở Gia Hội, buộc địch phải phân tán lực lượng để đối phó. Chiến
dịch kết thúc, đại đoàn đã tiêu diệt một bộ phận sinh lực địch gồm 500 tên, bắt sống
200 tên, mở rộng cơ sở chính trị trong nhân dân, phát động du kích chiến tranh trong
lòng địch.
Ngày 14-11-1951, địch tiến công ra Hòa Bình. Nhận chỉ thị của Quân ủy Trung
ương và mệnh lệnh của Bộ tổng tư lệnh, đại đoàn vừa ở chiến dịch Lý Thường Kiệt về,
lại tiếp tục lên đường đi chiến dịch mới. Trên đường hành quân gặp tiểu đoàn Thái thứ
3 (3e BAT) từ Quang Huy xuống Thu Cúc, Lai Đồng càn quét, Bộ tư lệnh đại đoàn đã
nhanh chóng hạ lệnh cho đơn vị xốc tới, bao vây tiêu diệt tại trận 500 địch, bắt sống 50
tên, mở đầu chiến thắng giòn giã. Tiếp đó, đại đoàn chia làm hai cánh vượt sông Đà
luồn sâu vào hậu địch, vận động tiêu diệt địch ở Ninh Mít, tập kích tiêu diệt địch ở hai
mỏm cao 400 và 600 trên núi Ba Vì, phục kích nhận chìm canô địch trên sông Đà, đánh
xe tăng, cơ giới của địch trên đường số 6, đường 87 và cùng đơn vị bạn bao vây địch
ở thị xã Hòa Bình. Ba tháng liên tục chiến đấu, đại đoàn đã tiêu diệt 2.235 tên địch, bắt
sống 300 tên, thu, phá hủy nhiều vũ khí và phương tiện chiến tranh, góp phần vào thắng
lợi chung to lớn của chiến dịch. Bộ Tổng tư lệnh tặng thưởng đại đoàn huân chương
Quân công hạng hai và trao tặng lá cờ “Giữ gìn non sông” của kiều bào ta ở nước ngoài
gửi về. Riêng chiến sĩ trung đoàn 141 được thêm vinh dự nhận danh hiệu “Chiến sĩ Ba
Vì”.
Thu đông 1952, vào chiến dịch Tây Bắc, đại đoàn đã giải phóng Sài Lương, mở
đường cho đại quân tiến đến thắng lợi. Chiến thắng này đã góp phần để đại đoàn bạn
nhanh chóng vào bao vây tiến công tiêu diệt gọn đôgn Pú Chạng và Nghĩa Lộ. Đợt tiến
công thứ hai, các chiến sĩ Sông Lô, Ba Vì đã vượt qua sóng thác, đầy khó khăn nguy
hiểm của sông Đà, vừa điều tra, vừa công kích tiểu đoàn 3 Ma-rốc. Rồi tiếp đến là
những trận tiêu diệt đồn Bản Hoa, Ba Lay trên dọc đường 41. Các chiến sĩ Thành đồng
Biên giới như những mũi lao thép thọc vào phía nam Lai Châu và phía bắc Sơn La tiến
công các đờn Gia Hội, Tú Lệ, bền bỉ truy kích địch, giải phóng Sơn La, Tuần Giáo,
Luân Châu, Thuận Châu... áp sát địch tận Nà Sản và cuối cùng là trận tiến công tiêu
diệt vị trí Bản Hời. Trong chiến dịch này. Đại đoàn đã lớn lên vượt bậc, tiêu diệt và bắt
sống 2718 tên địch, góp phần vào thắng lợi chung giải phóng một vùng đất đai rộng
lớn, phá tan âm mưu chia rẽ dân tộc của địch ở Tây Bắc. Ngoài ra, các chiến sĩ Ba Vì
đã phối hợp cùng bộ đội bạn đánh địch bên kia sông Mã, tranh thủ nhân dân, đã thắt
chặt thêm tình đoàn kết chiến đấu lâu đời giữa nhân dân hai nước Việt - Lào, hoàn
thành thắng lợi nhiệm vụ.
