4. Chien dich Ho Chi Minh tran quyet chien chien luoc gianh toan thang

4. Chien dich Ho Chi Minh tran quyet chien chien luoc gianh toan thang

1 Page 1

▲back to top
Dương Đình Quảng. Chiến dịch Hồ Chí Minh trận quyết chiến chiến lược giành
toàn thắng / Dương Đình Quảng1 // https://special.nhandan.vn.
Năm tháng sẽ trôi qua nhưng thắng lợi của nhân dân ta trong sự nghiệp kháng chiến
chống Mỹ, cứu nước mãi mãi ghi vào lịch sử dân tộc ta như một trong những trang sử chói
lọi nhất, một biểu tượng sáng ngời về sự toàn thắng của chủ nghĩa anh hùng cách mạng và
trí tuệ con người và đi vào lịch sử thế giới như một chiến công vĩ đại của thế kỷ XX, một
sự kiện có tầm quốc tế to lớn và có tính thời đại sâu sắc.
Về thắng lợi của cuộc Tổng tiến công và nổi dậy mùa Xuân năm 1975 mà đỉnh cao
là chiến dịch quyết chiến chiến lược mang tên Chủ tịch Hồ Chí Minh vĩ đại, Ðảng ta cũng
đã đánh giá: "Là bước phát triển ở giai đoạn chín muồi trong toàn bộ cuộc kháng chiến
chống Mỹ, cứu nước, là kết quả hợp thành của tất cả những lực lượng, những yếu tố làm
nên sức mạnh tất thắng của nhân dân ta trong cuộc chiến tranh yêu nước vĩ đại, cuộc Tổng
tiến công và nổi dậy mùa Xuân năm 1975 đã diễn ra với tốc độ "Một ngày bằng 20 năm".
Chỉ trong 55 ngày đêm, với sức mạnh áp đảo cả về quân sự và chính trị, quân và dân
ta đã giành toàn thắng bằng ba trận đánh then chốt đập tan hoàn toàn bộ máy quân sự khổng
lồ và hiện đại của chính quyền tay sai được xếp vào loại mạnh nhất ở Ðông-Nam châu Á.
Trận then chốt thứ nhất - Chiến dịch Tây Nguyên, mở đầu bằng trận bấm huyệt ở
Buôn Ma Thuột, tiêu diệt một tập đoàn phòng ngự quan trọng của địch, là khởi điểm dẫn
đến sự tan rã và sụp đổ về chiến lược của ngụy quân, ngụy quyền, mở ra thời cơ tổng tiến
công chiến lược.
1 Đại tá, PGS.TS Dương Đình Quảng
Hc vin Quc Phòng

2 Page 2

▲back to top
Trận then chốt thứ hai - Chiến dịch Huế-Ðà Nẵng, được tổ chức chuẩn bị trong quá
trình phát triển của cuộc Tổng tiến công chiến lược, chiến dịch đã tiêu diệt quân đoàn 1
ngụy, quét sạch địch ở ven biển miền trung. Thắng lợi của chiến dịch này đã cùng với chiến
dịch Tây Nguyên làm thay đổi hẳn so sánh lực lượng về mặt chiến lược, trực tiếp đánh bại
âm mưu co cụm chiến lược của địch, tích cực góp phần tạo điều kiện cả về thế trận, lực
lượng và thời cơ cho đòn then chốt quyết định thứ ba - Chiến dịch quyết chiến chiến lược:
Chiến dịch Hồ Chí Minh lịch sử.
Hai cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp và đế quốc Mỹ là cuộc hội quân lớn nhất
và diễn biến trận đánh hết sức nhanh chóng: Chiến dịch Ðiện Biên Phủ tập trung hầu hết
các đại đoàn ở chiến trường miền bắc (bốn đại đoàn: 308, 312, 316 và 304 thiếu), chiến
dịch đã diễn ra trong 55 ngày đêm (17 giờ ngày 13/3 đến 17 giờ 30 phút ngày 7/5/1954)
đúng bằng với 55 ngày đêm của cuộc Tổng tiến công và nổi dậy mùa Xuân năm 1975 (kể
từ khi nổ súng tiến công Buôn Ma Thuột, ngày 10/3/1975) đến khi giải phóng hoàn toàn
miền nam Việt Nam (1/5/1975), nhưng chỉ trong phạm vi trên ba ngày (17 giờ ngày 26/4
đến 11 giờ 30 phút ngày 30/4) với sức mạnh của năm quân đoàn chủ lực tinh nhuệ làm
nòng cốt, chiến dịch mang tên Bác Hồ giải phóng Sài Gòn, giải phóng hoàn toàn miền nam,
thống nhất Tổ quốc đã làm nức lòng nhân dân cả nước, làm cả hành tinh chấn động.
Thắng lợi của cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước của nhân dân ta mà đỉnh cao
là Ðại thắng mùa Xuân năm 1975 với trận quyết chiến chiến lược cuối cùng, Chiến dịch
Hồ Chí Minh, đã đánh dấu một bước ngoặt vĩ đại trong lịch sử dân tộc ta, kết thúc vẻ vang
quá trình 30 năm chiến tranh Cách mạng giải phóng dân tộc và bảo vệ Tổ quốc dưới sự

3 Page 3

▲back to top
lãnh đạo đúng đắn, tài tình của Ðảng Cộng sản Việt Nam do Chủ tịch Hồ Chí Minh sáng
lập và lãnh đạo.
Với thắng lợi này, lần đầu tiên sau 117 năm, trên đất nước ta không còn bóng một
tên xâm lược. Nâng lên tầm cao truyền thống yêu nước, bất khuất, kiên cường, ý thức tự
lập, tự cường, tự hào dân tộc, thể hiện trí thông minh, sự sáng tạo của nhân dân ta. Ðưa dân
tộc ta bước vào một kỷ nguyên mới, thời đại mới đầy hứa hẹn, kỷ nguyên và thời đại độc
lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội trên toàn bộ Tổ quốc Việt Nam thân yêu từ mũi Cà Mau
đến địa đầu Móng Cái.
Thắng lợi của sự kiện lịch sử trọng đại của đất nước, cuộc Tổng tiến công và nổi dậy
mùa Xuân năm 1975 mà chiến dịch quyết chiến chiến lược mang tên Chủ tịch Hồ Chí Minh
là đỉnh cao, trước hết là thắng lợi của đường lối Chính trị, đường lối quân sự và đường lối
đối ngoại độc lập tự chủ, đúng đắn và sáng tạo của Ðảng ta; là thắng lợi của tinh thần chiến
đấu anh dũng phi thường, chủ nghĩa anh hùng cách mạng và trí tuệ Việt Nam được phát
triển đến đỉnh cao của toàn Ðảng, toàn dân và các lực lượng vũ trang nhân dân ta trong cả
nước; là thắng lợi của chế độ xã hội chủ nghĩa ở miền bắc đã phát huy cao độ tính hơn hẳn
của nó trong chiến tranh giải phóng; là thắng lợi của tình đoàn kết chiến đấu keo sơn, phối
hợp chặt chẽ của nhân dân và quân đội hai nước Lào, Campuchia, sự đồng tình ủng hộ và
giúp đỡ quý báu của các nước xã hội chủ nghĩa, của nhân dân yêu chuộng hòa bình và công
lý trên toàn thế giới.
Ðó còn là thắng lợi và thành công tiêu biểu, phát triển đến đỉnh cao của nền khoa học
và nghệ thuật quân sự Việt Nam trong trận quyết chiến chiến lược lịch sử - Chiến dịch Hồ

4 Page 4

▲back to top
Chí Minh, góp phần làm phong phú thêm kho tàng lý luận quân sự của chủ nghĩa Mác -
Lê-nin.
Bộ đội lên máy bay vận tải vào miền nam tham gia Chiến dịch Hồ Chí Minh,
giải phóng Sài Gòn (tháng 4/1975). (Ảnh: TTXVN)
Lực lượng thọc sâu của Quân đoàn 1 vượt đường 16 tiến vào
giải phóng Sài Gòn. (Ảnh tư liệu Bảo tàng Binh đoàn Quyết thắng)

5 Page 5

▲back to top
Ngày 9/4/1975, các đơn vị bộ binh và xe tăng thần tốc tiến về giải phóng Xuân Lộc,
“cánh cửa thép” – căn cứ phòng thủ trọng yếu của địch bảo vệ Sài Gòn từ phía Đông Bắc.
(Ảnh tư liệu: TTXVN)
Bộ đội Quân đoàn 3 đánh chiếm sân bay Tân Sơn Nhất. (Ảnh tư liệu: TTXVN)
Chiến dịch Hồ Chí Minh là đỉnh cao của cuộc Tổng tiến công và nổi dậy mùa Xuân
năm 1975. Ðây là chiến dịch tiến công lớn chưa từng có trên chiến trường nước ta, vượt

6 Page 6

▲back to top
hẳn tất cả các chiến dịch lớn trước đó cả về quy mô lực lượng, cường độ và nhịp độ tiến
công, nội dung tác chiến hiệp đồng quân binh chủng và mức độ hoàn thành triệt để nhiệm
vụ chiến lược cũng như mục đích chính trị của chiến tranh cách mạng Việt Nam.
Trong một thời gian rất ngắn, ta đã tập trung vào chiến dịch một lực lượng quân sự
lớn chưa từng có trong điều kiện chiến trường nước ta, hình thành ưu thế áp đảo, tiêu diệt
và làm tan rã nhanh chóng tập đoàn phòng ngự lớn có chuẩn bị trước của địch tại trung tâm
đầu não của chúng. Ta đã sử dụng năm quân đoàn chủ lực tinh nhuệ, chưa kể các lực lượng
dự bị chiến lược và lực lượng tại chỗ của Nam Bộ; cùng với hàng chục sư đoàn, lữ đoàn,
trung đoàn binh chủng, quân chủng với nhiều vũ khí, phương tiện kỹ thuật hiện đại với
khoảng 60 nghìn tấn vật chất kỹ thuật-hậu cần. Quy mô sử dụng lực lượng trong Chiến
dịch Hồ Chí Minh không những lớn hơn hẳn so với các chiến dịch Tây Nguyên, Huế-Ðà
Nẵng trong cuộc Tổng tiến công và nổi dậy mùa Xuân năm 1975, mà còn lớn nhất trong
lịch sử chiến tranh cách mạng của ta. Ðây không chỉ là khoa học về tổ chức mà còn là bước
phát triển cao về nghệ thuật tạo ưu thế tuyệt đối hơn địch trên không gian và thời gian quyết
định.
Không chỉ tập trung lực lượng lớn, tạo ưu thế tuyệt đối so với địch là yếu tố cơ bản
đầu tiên quyết định thắng lợi của chiến dịch, mà còn trong thời gian rất ngắn, ta đã hình
thành được thế trận bao vây lớn, chia cắt hiểm, hãm cả tập đoàn phòng ngự của địch vào
tình thế bị bao vây chặt trên tất cả các hướng: đông, bắc, tây bắc, tây nam, nam; với thế
trận tiến công áp đảo này, ta đã tạo được một trong những điều kiện cơ bản để thắng nhanh,
đẩy địch tan vỡ rất nhanh.
Ðây là một thế trận rất hiểm dựa trên cơ sở lực lượng rất mạnh của toàn chiến dịch,
với cả lực lượng quân sự và chính trị, lực lượng chủ lực và lực lượng địa phương, trong đó
nổi lên là vai trò nòng cốt quyết định đi trước một bước của các binh đoàn cơ động chiến
lược. Ðó là thế trận tiến công của chiến tranh nhân dân Việt Nam phát triển lên đỉnh cao.
Trong một thời gian rất ngắn, ta đã tập trung vào chiến dịch một lực lượng quân sự
lớn chưa từng có trong điều kiện chiến trường nước ta, hình thành ưu thế áp đảo, tiêu diệt
và làm tan rã nhanh chóng tập đoàn phòng ngự lớn có chuẩn bị trước của địch tại trung tâm
đầu não của chúng. Ta đã sử dụng năm quân đoàn chủ lực tinh nhuệ, chưa kể các lực lượng
dự bị chiến lược và lực lượng tại chỗ của Nam Bộ; cùng với hàng chục sư đoàn, lữ đoàn,
trung đoàn binh chủng, quân chủng với nhiều vũ khí, phương tiện kỹ thuật hiện đại với
khoảng 60 nghìn tấn vật chất kỹ thuật-hậu cần. Quy mô sử dụng lực lượng trong Chiến
dịch Hồ Chí Minh không những lớn hơn hẳn so với các chiến dịch Tây Nguyên, Huế-Ðà
Nẵng trong cuộc Tổng tiến công và nổi dậy mùa Xuân năm 1975, mà còn lớn nhất trong
lịch sử chiến tranh cách mạng của ta. Ðây không chỉ là khoa học về tổ chức mà còn là bước
phát triển cao về nghệ thuật tạo ưu thế tuyệt đối hơn địch trên không gian và thời gian quyết
định.

7 Page 7

▲back to top
Trong một thời gian rất ngắn, ta đã kết hợp chặt chẽ việc tập trung lực lượng ưu thế
tiêu diệt các sư đoàn chủ lực của địch, cơ động ở tuyến phòng thủ vòng ngoài và thọc sâu
bằng binh đoàn đột kích lớn cơ giới hóa và trung tâm thành phố đánh chiếm ngay năm mục
tiêu quan trọng then chốt nhất đã được lựa chọn: Bộ Tổng tham mưu ngụy, dinh Ðộc Lập,
Biệt khu Thủ đô, Tổng nha cảnh sát, sân bay Tân Sơn Nhất.
Ðây là sự sáng tạo trong vận dụng cách đánh chiến dịch của ta, khác hoàn toàn với
mọi cách đánh chiến dịch tiến công trước đó. Ta đã kết hợp ngoài đánh vào, trong đánh ra,
kết hợp quả đấm mạnh của các binh đoàn chủ lực với đánh nhỏ nhưng hiểm của các lực
lượng địa phương, làm cho địch bị phân tán, chia cắt, tổ chức phòng ngự của chúng mất
hiệu lực và nhanh chóng tan vỡ.
Với cách đánh này chẳng những để dứt điểm nhanh gọn và chắc thắng trong điều
kiện hai bên đều có binh lực, hỏa lực mạnh, mà thành phố ít bị tàn phá nhất, đồng bào ít bị
thiệt hại nhất về tính mạng, tài sản và cuộc sống thành phố mau trở lại bình thường.
Chiến dịch đã thực hiện hiệp đồng chặt chẽ giữa nhiều lực lượng, cả binh chủng và
quân chủng hiện đại trên địa bàn rộng lớn. Ðây là sự phối hợp ăn ý giữa các binh đoàn chủ
lực với lực lượng địa phương, giữa bốn hướng tiến công, giữa các binh chủng của một tập
đoàn chiến lược binh chủng hợp thành. Ðó là sự hiệp đồng giữa đánh địch trên tuyến phòng
thủ từ xa và đột phá tuyến phòng ngự cơ bản ở ven đô của địch với đánh địch bằng binh
đoàn thọc sâu vào trung tâm thành phố; giữa cắt đường bộ với ngăn đường sông, khống
chế đường không; giữa tiêu diệt, đánh tan bộ binh thiết giáp với chế áp trận địa pháo binh
và bắn phá, ném bom làm tê liệt sân bay địch. Thực hiện được sự hiệp đồng tác chiến như
vậy là một bước tiến mới về nghệ thuật chiến dịch của ta trong chiến tranh cách mạng.
Chiến dịch đã thực hiện hiệp đồng chặt chẽ giữa nhiều lực lượng, cả binh chủng và
quân chủng hiện đại trên địa bàn rộng lớn. Ðây là sự phối hợp ăn ý giữa các binh đoàn chủ
lực với lực lượng địa phương, giữa bốn hướng tiến công, giữa các binh chủng của một tập
đoàn chiến lược binh chủng hợp thành. Ðó là sự hiệp đồng giữa đánh địch trên tuyến phòng
thủ từ xa và đột phá tuyến phòng ngự cơ bản ở ven đô của địch với đánh địch bằng binh
đoàn thọc sâu vào trung tâm thành phố; giữa cắt đường bộ với ngăn đường sông, khống
chế đường không; giữa tiêu diệt, đánh tan bộ binh thiết giáp với chế áp trận địa pháo binh
và bắn phá, ném bom làm tê liệt sân bay địch. Thực hiện được sự hiệp đồng tác chiến như
vậy là một bước tiến mới về nghệ thuật chiến dịch của ta trong chiến tranh cách mạng.

8 Page 8

▲back to top
Với chiến dịch tiến công quyết chiến chiến lược cuối cùng, ta đã kết hợp trên quy
mô lớn ba mũi giáp công, tiến công rất mạnh về quân sự với nổi dậy của quần chúng, lấy
tiến công quân sự làm chính, đòn tiêu diệt lớn của khối chủ lực giữ vai trò quyết định, đồng
thời phát huy sức mạnh tổng hợp lớn nhất cả quân sự và chính trị, tiến công và nổi dậy để
giành toàn thắng trong thời gian ngắn
nhất.
Ðây là sự kết hợp đã đạt đến trình
độ nghệ thuật phát triển cao trong chiến
tranh giải phóng, cả quy luật chiến tranh
và quy luật khởi nghĩa đều phát huy tác
dụng và luôn tác động lẫn nhau, trong đó
quy luật chiến tranh ngày càng giữ địa vị
chi phối và quyết định.
Chiến dịch giải phóng Sài Gòn, trận
quyết chiến chiến lược cuối cùng của
cuộc Tổng tiến công và nổi dậy mùa Xuân
năm 1975, kết thúc cuộc kháng chiến
chống Mỹ, cứu nước của nhân dân ta đã được Bộ Chính trị Ban Chấp hành Trung ương
Ðảng Cộng sản Việt Nam quyết định vào ngày 14/4/1975 lấy tên là Chiến dịch Hồ Chí
Minh. Ðó chính là vì đại thắng lợi của dân tộc, một chiến công vĩ đại dâng lên Bác Hồ,
đồng thời là một chiến công hiển hách dưới ngọn cờ độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội,
ngọn cờ đã đưa nhân dân ta đến những chiến công kỳ diệu trong kháng chiến cứu nước và
những thành tựu to lớn, có ý nghĩa lịch sử trong công cuộc đổi mới, xây dựng và bảo vệ
Tổ quốc hiện nay.