Về kỳ tích đường “kín” Trường Sơn, Trung tướng Đồng Sỹ Nguyên từng
kể: Từ đầu năm 1971, đế quốc Mỹ và tay sai sau khi thất bại ở nhiều nơi trên
chiến trường miền Nam tìm cách đánh trực tiếp vào các đoàn xe vận tải của ta.
Từ chỗ dùng máy bay phản lực oanh tạc bắn phá với thời gian không dài, xác suất
thấp, chúng chuyển sang dùng máy bay AC-130 có tốc độ bay chậm, thời gian ở
trên không lâu, với những trang
thiết bị trinh sát mới có khả năng
phát hiện mục tiêu nhanh về ban
đêm, tạo thành các pháo đài hiện
đại di động trên bầu trời, đánh
trực tiếp vào xe vận tải, khiến ta
không sử dụng được đội hình xe
vận tải lớn, tốc độ vận chuyển
chậm và gây thiệt hại khá nghiêm
trọng về người, xe của ta.
Trước thủ đoạn đánh phá ngăn chặn mới của địch và yêu cầu chi viện cho
chiến trường lớn hơn, nhanh hơn, Bộ tư lệnh Trường Sơn đã thực hiện hàng loạt
biện pháp chống ngăn chặn bằng sức mạnh của một binh chủng hợp thành, như:
Tập trung cao xạ, tên lửa đánh mạnh máy bay; mở thêm các đường nhánh để phân
tán đội hình xe; tổ chức nghi binh thu hút địch vào một số tuyến... Các giải pháp
đó đều có tác dụng tốt nhưng hiệu suất vận tải vẫn chưa cao và ta vẫn còn nhiều
tổn thất. Sau khi nghiên cứu chiến trường và địa hình rừng núi phía Tây Trường
Sơn, Bộ tư lệnh Trường Sơn đã xây dựng một tuyến đường “kín”, lấy rừng đại
ngàn làm màn ngụy trang kín đáo, mở đường xuyên rừng, đường chỉ rộng 4m,
bảo đảm cho tán cây hai bên đường giao nhau. Ở những vị trí thuận lợi qua rừng
già thì phải mở thêm một tuyến song song để sử dụng hai chiều. Từ một đến hai
cây số phải có một đoạn đường tránh dài 150-200m có tính chất như một nhà ga
để điều chỉnh xe đi hai chiều. Ở một vài điểm cục bộ, đường đi qua không có cây,
công binh phải bứng cây to về trồng hai bên đường, có xe téc nước tưới cây, khi
cây chết phải thay ngay. Cũng có chỗ làm giàn phong lan ngụy trang kín đường.
Mạng đường “kín” đã tạo ra bước ngoặt lớn trong sự phát triển của tuyến chi viện
chiến lược. Đội hình xe từ chỗ chỉ chạy chủ yếu vào ban đêm đã chuyển sang
chạy vào ban ngày, cung vận chuyển dài hơn. Đặc biệt, đường kín đã ngăn chặn
được sự đánh phá bằng máy bay AC-130 hiện đại của địch, bảo đảm an toàn cho
người và xe của ta.
Khi mạng đường “kín” Tây Trường Sơn hoàn thành, việc vận chuyển hàng
hóa trên Đường Hồ Chí Minh chủ yếu vào ban ngày, nhưng chúng ta vẫn tiếp tục
sử dụng các tuyến đường cũ để nghi binh lừa địch. Bộ đội ta đặt những bình ắc-
quy trên đường cũ vào ban đêm, tạo ra ánh sáng bằng những bóng đèn như đèn
