nổi tiếng thời bấy giờ. Trên con đường công danh, ông được bổ nhiệm và lần lượt giữ
nhiều chức vụ trong bộ máy của nhà nước đương thời.
Là một người tài năng, đức độ, Trịnh Hoài Đức nhận được sự tín nhiệm của
triều đình. Sau 40 năm làm quan, ông được xem như bậc khai quốc công thần, là một
trong những trụ cột triều đình và sống rất thanh bạch. Là nhà thơ, nhà viết sử, ông để
lại cho hậu thế một kho tàng trước tác đồ sộ như: Gia Định thành thông chí, Cấn Trai
thi tập… Mùa xuân năm 1825, sau một thời gian lâm bệnh, Trịnh Hoài Đức mất, thọ
61 tuổi. Khi ấy, vua Minh Mạng cho bãi triều 3 ngày và cử Thái tử Miên Hoằng đưa
linh cữu của ông về quê (làng Bình Trước nay là P.Trung Dũng, TP.Biên Hòa) theo ý
nguyện lúc ông còn sống.
Quyền Giám đốc Trung tâm Văn miếu Trấn Biên Trần Trung Tuyến cho biết:
“Cuộc đời và sự nghiệp của danh nhân Trịnh Hoài Đức là tấm gương để các thế hệ
hôm nay và mai sau noi theo. Trong lễ kỷ niệm 195 năm ngày mất của ông, để tránh tụ
tập nơi đông người do ảnh hưởng của dịch Covid-19, trung tâm đã tổ chức lễ ngắn
gọn nhưng vẫn đảm bảo sự trang nghiêm, ý nghĩa, thể hiện đạo lý “Uống nước nhớ
nguồn”. Đây là nét đẹp văn hóa mà trung tâm đã duy trì, nhân rộng và phát huy trong
nhiều năm nay. Nếu trong những kỳ lễ tới có sự tham gia đông đảo học sinh, sinh viên
và người dân thì ý nghĩa của buổi lễ sẽ càng thêm trọn vẹn”.
2. Lăng mộ của Trịnh Hoài Đức tại P.Trung Dũng (TP.Biên Hòa) được trùng tu,
tôn tạo năm 1998 nhân kỷ niệm 300 năm Biên Hòa - Đồng Nai. Ông Nguyễn Đức Thùy
- người trông coi khu mộ nói rằng, hằng năm kỷ niệm ngày mất (tháng 2 âm lịch) của
Trịnh Hoài Đức, ông và bà con trong khu phố đều thắp hương tưởng nhớ. Hoạt động
này diễn ra đều đặn hơn 20 năm nay, kể từ lúc ông nhận công việc trông coi khu mộ.
Vừa hướng dẫn người dân thắp hương, ông Nguyễn Đức Thùy kể, ông là bộ đội
về hưu, ngoài trông coi mộ Trịnh Hoài Đức, ông còn trông coi 11 ngôi mộ khác của
gia tộc họ Trịnh nằm rải rác trong KP.3, P.Trung Dũng. Hiện tại, mộ vẫn giữ được kết
cấu nguyên thủy đó là xây bằng đá ong tô hợp chất, nấm mộ hình voi phục, xung quanh
có gờ hình móng ngựa. Phía trước mộ có bia đá, khắc câu đối và bức bình phong lớn
khắc ghi vắn tắt cuộc đời và sự nghiệp của Trịnh Hoài Đức.
“Đã có nhiều học sinh, sinh viên đến đây tìm hiểu văn hóa, lịch sử, công lao của
Trịnh Hoài Đức. Đó là điều rất đáng phấn khởi. Qua việc tìm hiểu, thế hệ trẻ sẽ hiểu
sâu sắc hơn về quê hương, đất nước mình. Các cháu sẽ tự hào mình là người Biên Hòa
- Đồng Nai, nơi có danh nhân văn hóa Trịnh Hoài Đức” - ông Thùy nói.
Em Trần Thị Thanh Thanh (lớp 5 Trường tiểu học Trịnh Hoài Đức, TP.Biên
Hòa) chia sẻ: “Nhà em ở gần khu lăng mộ thờ danh nhân văn hóa Trịnh Hoài Đức nên
từ nhỏ em thường xuyên đến đây tìm hiểu. Không chỉ biết được về những công lao của
ông đối với đất nước mà em còn biết thêm được nhiều chuyện đời xưa. Nhờ danh tiếng
của Trịnh Hoài Đức, em thấy tự hào hơn khi được học ở ngôi trường mang tên ông”.
